
İnsan hayatında çalışma
kavramı varoluştan beri çeşitli ihtiyaçları karşılamak amacıyla sergilenmiştir.
Avcılık ve toplayıcılıktan başlayan ve tarım devriminin ilk dönemlerini
kapsayan süreçte, bireyler hayati ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde üretim
yapmaktaydılar. Tarihsel dönemler içerisinde elde edilen bilgiler ve beceriler
ihtiyaç fazlası üretimi meydana getirmiştir. Bu öğrenme ile birlikte üreten
toplum tüketen topluluklara dönüşmüştür. Daha önceleri kendisi için üretim
yapan birey değişen bu yeni dünyada kendisinin de dahil olduğu toplum için
üretim yapar hale gelmiştir. Özellikle ekonomik değişimler ve bu değişimlerin
çıktıları insanların iş yapış biçimini ve iş algılayış biçimlerini sürekli
değiştirmiştir. Bu değişim süreci Rus iktisatçı Nikolay Kondratieff tarafından ortaya
konulmuş ve daha sonra Schumpeter tarafından teori haline getirilmiştir.
Kapitalist sistemin kendini yenileyici özelliğe sahip olduğunu vurgulayan bu teoride
her bir devrimsel dönüşümün 20-30 yılda bir gerçekleştiği tespit edilmiştir. Bu
dalgalanmalar etkileri şöyledir
- I. Dalga (1800- 1850): Buhar makinesinin icadını kapsayan ve tekstil üretiminin yoğun olduğu ilk süreci kapsamaktadır:
- II. Dalga (1850- 1900): Demir ağların kullanımı ve yaygınlığı, doğalgaz ve kömür gibi önemli rezervlerin kullanımı bu dönemde rastlanmaktadır.
- III. Dalga (1900- 1950): Çelik, petrol ve elektriğin kullanımının yarattığı ekonomik değişimi kapsamaktadır.
- IV. Dalga (1950- 1990): fiber lifler,
televizyon, transistor ve bilgisayarın hayatımıza girdiği dönemi kapsamaktadır.
- V. Dalga (1990- ….) Yazılım, bilişim,
nesnelerin interneti, yapay zeka, kuantum bilgisayar ve blockchain gibi
teknolojik değişimleri içeren ve halen devam eden dalgalanmayı kapsamaktadır.
Gerçekleşen bu ekonomik
dalgalanmalar kaçınılmaz olarak bireylerin iş yapış biçimini ve işe olan bakış
açılarını sürekli değiştirmiştir. V. Dalga içerisinde ele alınan ve akıllı
fabrikaların yaratıldığı, endüstri 4.0 olarak adlandırılan sanayi alandaki değişim
ile birlikte, bireylerin iş yapış biçimi tamamen değişmiştir. Birbirleriyle
iletişim halinde olan makineler neredeyse üretimin sürecine tamamına hâkim hale
gelmiştir (Bulut, 2017, s.56). Günümüzde karanlık (Lights out) fabrikalar
olarak adlandırılan bu fabrikalarda insan sayısı gün geçtikçe azalmaktadır. 650
çalışanla cep telefonları üreten bir Çin farikasının otonomlarla birlikte çalışan sayısını 60 indirmesi ve hata oranını
mimimize etmesi bu alana olan rağbeti arttırmıştır. Günümüzde Almanya tamamen
otonomlarla imalat yapar hale gelen fabrika üretimleri mevcuttur. Ülkemizde ise
konu hakkında çalışmalara başlamakla beraber aktif bir süreç halen yürürlüğe
girememiştir. Konu hakkında güncel çalışmaları bu siteden takip edebilirsiniz.
[2] Seker E.
S. (2014), Kondratieff Dalgaları ve
Yenilik (Kondratiev Waves and Innovation), YBS ansiklopedisi, Cilt 1, Sayı 1.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönderme