Modernizmin Büyüsü İnfluencer

İnfluencer kavramı nedir? Hayatımıza ne zaman girdi ve üzerimizde nasıl bir etkisi var?

Bu yazımızda cevap bulmaya çalışacağımız üzerine kısa bir değerlendirme yapacağımız kavram başlıkları başlıca bunlardır. 

İnfluencer sosyal medya üzerinde kendisine kitle yaratmış, aldığı kararlar ile bu kitlelerin gündelik yaşamda ki davranışlarını etkileyen, onların karar verme mekanizması üzerinde etkileri olan kişilerdir. İnfluencerı karar verme mekanizmasında etkisi olan ünlü kavramından ayıran fark kısmen ulaşılabilir olmalarıdır. Azınlık grubuna dahil olan ünlüler ile kitleleri arasında bir mesafe vardır. Kitlelerin sevdikleri, hayranlık duydukları ünlülere ulaşmasının yolu konserlerine gitmek (albümlerini satın almak), oynadıkları filmlere bilet almak veya televizyon karşısında dizileri takip etmekti. Ünlülerle kitleleri (hayran grupları) arasında fiziksel olarak bir mesafe aynı zamanda onları kitlelerinden ayıran temel bir özellik vardı. Bu özellik ‘yetenek’ olarak adlandırdığımız onları çoğunluktan farklı kılan doğuştan gelen şanstı.  Teknolojinin ilerlemesi, toplumun teknolojiye dolayısıyla sosyal medyaya ulaşımın ucuzlaşıp (ücretsiz), kolaylaşması ile beraber sosyal medya kendisine yeni ünlüler yaratmaya başlamıştır.  Üstelik bu ünlüler çoğunluktan farklı değildi bireysel bir yetenek gerektirmiyordu. Sesinizin çok güzel olmasına veya son derece başarılı bir taklit ustası olmanıza gerek yoktu. Öyle ki ne kadar topluma yakın biriyseniz başarılı olmanız o kadar kolaydı. İnfluencerlar youtube ve instagram başta olmak üzere ürettikleri içerikler ile (Ürün deneme, Travel, Makyaj, Oyun vb.) takipçilerini arttırarak kendilerine bir hayran grubu yaratmaktadırlar. Bu hayran grupları istedikleri an bir tık uzaklarında ki influencere mesaj atabilir, canlı yayınlar üzerinden sohbet edebilir, fikirlerini yorumlarda dile getirebilirler. En önemlisi influencer kavramının hayran kitlesine verdiği umuttur.

Hepimiz bir gün influencer olabiliriz

Bu umudun sürekli olarak dile getiriliyor olması hayran grupları (takipçi kitlesi) üzerinde hem bir bağlılık hem de bir rekabet ortamı yaratmaktadır. İnstagramda paylaşılan bir gönderinin altına olumlu yorum yazarken birkaç saat sonra paylaşılan yeni gönderinin altına nefret kusabilir.

 Alım gücünün azalması ve çalışma saatlerinin artması sosyalleşme (eğlence) ihtiyacının giderilmesi üzerinde etkilere neden olmuştur. Bireylerin mesai saatlerinin uzunluğu ile mekan değiştirmesi, konsere, tiyatro vb. sosyal etkinliklere katılımının olanaksızlaşmasıyla beraber mekan değiştirmesine ve bir ücret ödemesine gerek kalmadan bulundukları yerden influencerları izleyerek eğlence ihtiyaçlarını gidermeye başlamışlardır. Öyle ki youtube üzerinden 2010 yılında içerik üretmeye başlayan bir kişinin bugün instagram üzerinden milyonlarca takipçisi var. Bu noktada markalar milyonlarca liraya mal olan reklam anlaşmalarındansa çok daha ucuza üstelik 5-10 yıl sonra esas hale gelecek tüketim gruplarına ulaşabileceğini fark etti. Ürünlerini influencerlara göndererek değerlendirmelerini, yorumlarında bahsetmelerini isteyerek ilk adımı atmış oldular. Örneğin youtube kanalında makyaj videoları çeken bir influencer Mac markasının allığını kullanıp ne kadar memnun kaldığından bahsettiğinde tüketiciler ertesi gün o ürünü reyonlardan hızla tüketmeye başlıyor. Ülkemizde popüler olmayan hatta çoğu kişinin haberdar olmadığı bir markayı ele alalım Bobbi Brown.

Bir youtuber, ürünleri arasında bu markaya yer vermeye başladığında birden popüler hale gelip iyi bir makyajın vazgeçilmezi oldu. Aynı kişi aynı markadan memnun kalmadığını dile getirdiğinde yine hızlı bir düşüş yaşayarak satışları sekteye uğradı. Bu olaydan ders çıkaran yalnızca markalar değil influencerlarda oldu. Öncelikle markalar influencerların takipçi güçlerini kabul edip onlarla iyi geçinmeleri gerektiğini fark etti. İnfluencerlar ise takipçileriyle aralarında ne kadar sağlam bir bağ kurarlarsa ellerinde ki gücün aynı boyutta artacağını fark etti. Bunun üzerine ürettikleri içerikleri takipçilerinin isteklerine göre şekillendirip sunmaya başladılar. Kullandıkları dili değiştirip içeriklerinde takipçilerinin hoşlandıkları, dikkatlerini çektikleri konular üzerinden sohbet etmeye başladılar. Ortak yayınlar yaparak takipçi birleştirip zor zamanlarda birbirlerine destek oldular. Sosyal medya üzerinde oldukça yaygın olan linç kavramına hep birlikte savaş açıp aynı zamanda memnun kalmadıkları durumlarda bu linç kültürünü kullanarak bir hegemonya yarattılar. Bu güç tüketiciler üzerinde satın alma davranışını etkilemeye başlamıştır. Tüketici ürünü satın almadan önce takip ettiği influencerın ürün hakkında ki yorumlarını dikkate alarak karar vermektedir. Teknoloji, moda, yiyecek-içecek, oturulacak yerler ve gezilecek mekanlar influencerların görüş ve deneyimlerine göre şekillenmeye başladı. Öyle ki sokağa çıktığımızda 14-18 yaş aralığındaki gençler aynı tip giyinmeye, aynı şarkıları dinlemeye ve hatta tek bir kültürü yansıtmaya başladı. İnfluencerlar ile beraber alt kültürler azalıp yalnızca Amerikanvari bir kültür yaygınlaşmıştır. Herkes farklı görünmeye çalışırken farkında olmadan tekdüze bir kitle yığınına dönüşmüştür. Çünkü sosyal medya üzerinden kitleler kendilerini filtrelerin büyüsüne kaptırıp kaliteli kıyafetlerle fotoğraf çekmeye başlamıştır. Kendisini anı yaşamaktansa onu kaydedip göstermeye (yayınlamaya) adamıştır. Tek tipleşmenin nedeniyse influencerların ilham kaynağının Amerikan popülizmi olmasıdır. İşte elimizde yepyeni bir büyülenme var.